24 Ocak'ta Elazığ’ın Sivrice ilçesinde meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki depremin ardından Dersim merkeze bağlı köyle ile Mazgirt ve Pertek ilçelerinde ve bu ilçelere bağlı köylerde 1500’e yakın yapıda hasar oluştu. Tunceli Valiliği ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hasarlı yapıların yıkımına başlandı. Emek Partisi Dersim İl Örgütü, Elazığ Sivrice depremi nedeniyle Dersim’de hasar gören yapılarla ilgili çalışma başlattı. Çalışmanın sonucu kamuoyuyla paylaşan EMEP Dersim İl Başkanı Ergin Tekin, çok sayıda yurttaşın mağdur olduğunu belirtti. Açıklamanın satırbaşları şöyle;
Neredeyse üzerinden bir yıl geçmiş olan Sivrice depremin ardından bir süredir köylerde başlatılan yıkım faaliyetleri ve evlerin zorla boşalttırılması vatandaşları ciddi derecede sıkıntıya sokmuş durumdadır. Emek Partisi heyeti olarak yerinde yaptığımız incelemeler sonucunda; mağdur olan halkımızın yaşadığı zorlukları ve sıkıntıları, sorularımızı ve çözüm önerilerimizi kamuoyunun ve yetkililerin bilgisine sunuyoruz…
GÖZLEMLER VE TESPİTLER
İlimizde kış aylarının çetin geçtiği herkesçe bilinmektedir. Ağır hasarlı yapıların yıkılmasına kışın başlanması, vatandaşlarımızı da bizi de tedirgin etmektedir. Bir keşmekeşlik hakimdir ve yetkililer sorunların bütün çözümünü vatandaşların sırtına yüklemiş durumdadır.
Hasar tespitlerinin oldukça yüzeysel yapıldığını gözlemledik. Ağır hasar verilecek çokça yere hafif hasar verildiği yurttaşlardan bilgi olarak tarafımıza iletildi ve incelediğimiz kimi yapılarda da buna tanık olduk.
Hayvancılıkla uğraşan vatandaşlarımız iki kat daha düşüncelidir! Hayvanların bu soğukta nerede kalacağı meçhuldür. Çadırlar kurulacak dense de bu durum hala muallaktadır. Bu durumun derhal açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Konteynırlar gelişi güzel yerleştirilmiş, alt yapı sorunları çözülmemiştir. Vatandaşlarımızın, çetin geçen kış aylarında nasıl yaşayacağı kaygı vericidir.
Evlerinin hızlıca boşaltılması istenen yurttaşlarımıza eşyalarını nereye bırakacaklarına dair yer gösterilmemiş, sorunun çözümü tamamen halkımızın sırtına yıkılmıştır. Yer bulamayan yurttaşlarımızın konteynıra sığmayan eşyaları çürümeye mahkûm bırakılmış zaten başkaca maddi zorlukları da olan yurttaşlarımıza ayrıca ev eşyasının maddi külfeti de yıkılmıştır.
Süreç başından beridir şeffaf değildir. Yetkililer aldıkları hiçbir kararda vatandaşlara danışmamıştır. Bundan sonra ne olacağı da meçhuldür, kulaktan dolma bilgilerle vatandaşlar hareket etmektedir.
SORULAN SORULAR
Yıkım için neden kış ayı beklenmiş daha önce gerekli çalışmalar yapılmamıştır? Aradan geçen yaklaşık 11 aylık zaman diliminde vatandaşların bütün sorunları çözülecekken bu zamana kalmasının sorumluluğu kimdedir? Kışın bu soğuğunda insanlara ‘ikinci bir deprem’ neden yaşatılmıştır?
Yıkım işi oldu bittiye getirilmiştir. Yurttaşlarımız Nisan sonuna kadar süre istemişlerse de ‘bakanlığın emri var büyük bir deprem bekliyoruz bu sorumluluğu alamayız’ demiştir yetkililer. Şu 11 aylık süre içerisinde bir deprem olsaydı sorumluluk kime ait olacaktı?
Evleri yıkılacak yurttaşlarımıza yapılacak yeni evlerin 90 metrekare olacağı ve yurttaşların 20 yıl süre içinde verilecek krediyi ödemeleri istenmektedir. Bahsi geçen miktar (180 bin TL) doğru mudur? Doğru ise bu miktara 90 metrekare ve prefabrik ev yapılması ne kadar akıllıcadır?
Yıkımların yapıldığı ve yapılacağı alanlarda ki yurttaşlarımızın 90 metrekarelik evlerde yaşayamayacağı bu bölgede ki herkesçe bilinmektedir. Bu karar kime sorularak alınmıştır?
Yıkımdan sonra yapılacak evler hangi şirket tarafından yapılacaktır?
ÖNERİLER
Yetkililer bugüne kadar yıkımı yapılmış alanlarda ki yurttaşlarımızın bütün ihtiyaçlarını karşılamalıdır. Evleri yıkılan ve şehre taşınmak zorunda olanlara konutları yapılıncaya kadar ücretsiz kalabilecekleri evler sağlanmalı veya kira bedelleri ödenmelidir. Konteynırda kalmak zorunda olan yurttaşlarımız için ise konteynırlar yaşanılabilir hale dönüştürülmelidir. Konteynırların çok küçük olduğu gerçeğini göz ardı etmeden yurttaşlarımızın konteynıra sığmayan eşyaları için depolar ayarlanmalı, başta elektrik olmak üzere hiçbir yurttaştan evler yapılıncaya kadar faturalar için ücret talep edilmemelidir.
Hayvanlar için hızlıca hayvanların kalabileceği alanlar yaratılmalıdır.
Konteynırların alt yapı sorunları derhal çözülmeli, halkımızın temiz, kullanılabilir suya erişimi hemen sağlanmalıdır.
Pandeminin yayılma hızının arttığı bu dönemde sahada yaptığımız çalışmalardan da görülmüştür ki hiçbir önlem alınmadan bulaşı riski daha da artmaktadır. Bu konuda da yetkililer bahsi geçen alanlarda derhal sorumluluklarını yerine getirmeli. Bütün yurttaşlarımıza ücretsiz test yapılmalıdır.
Konteynırlarda kalacaklar için elektrik kesintisi ciddi bir sorun olarak görülmektedir. Bu konuda gerekli alt yapı çalışmaları sağlanmalı, gerekirse yedek jeneratörler konteynır bölgelerine yerleştirilmelidir.
Daha önce de tecrübeyle sabit olunmuş çokça veriden hareketle, konutların yapımı halkımızın denetimine açık olmalıdır. Yurttaşlarımızın yaşayabileceği büyüklükte evlerin yapımı için destekler verilmeli, verilen desteğin yetmeyeceği durumda da faizsiz kredi verilmelidir.
Evleri yıkılan, konteynırda kalmak zorunda olan yurttaşlarımızdan, canlı dersleri olan bütün çocuklu ailelere ücretsiz internet desteği sağlanmalı, bunun için gerekli alt yapı derhal oluşturulmalıdır.
Yıkım kararı verilen yapıların büyük kısmı ortak mülkiyetlidir. Ortak mülkiyetli yapılarda 30 yılı aşkındır kalan ailelerin olduğunu ancak mülkiyet bir başkasına ait olduğu için yıllardır burada kalan ailelere konteynır verilmediğini ve ‘başınızın çaresine bakın’ denildiğini gözlemledik. Bu tür paylı mülkiyetli yerlerde kalan yurttaşlarımız tespit edilmeli ve yurttaşların mağdur edilmemeleri için gerekli işlemler hızlıca yapılmalıdır.
Ağır hasarlı evleri yıkarak sorumluluğun bu tarafını üzerinden atan yetkililer, konutların teslim edilmesine kadar, mağdur olan halkımızın mağduriyetini gidermek üzere bütün önlemleri almalıdır.
Bu uygulama geciktirilmiş ve zamansız yapılmıştır. Depremden bugüne kadar adım atmayan, halkımızı zor durumda bırakan bütün yetkililer hakkında derhal gerekli yasal işlemler başlatılmalıdır.
Sürece dair bütün gelişmelerden yurttaşlarımız haberdar olmalı, bütün kararlar halka sorularak alınmalıdır.
Daha öncede birçok şehirde depremler meydana geldi. Ölümler yaşandı, evler yıkıldı, insanlar sakat kaldı! Ancak ne daha önce ne Elazığ’da ne İzmir’de çürük yapılar inşa edenler de bu yapılara ruhsat verenler de cezalandırıldı. Depremin bir gerçeklik olduğunun farkındayız. Ancak, depreme dayanıklı yapılar inşa etmenin de deprem sonrası neler yapılması gerektiğinin de farkındayız!
Halkımıza Çağrımızdır. Evleri ağır hasardan dolayı yıkılan insanlarımızın zor zamanlar geçirdiği ortadadır. Onları kış ayı boyunca zorlu bir süreç beklemektedir. Bu süreçte halkımızı, el ele vererek, kenetlenerek dayanışma içerisinde olmaya çağırıyoruz. Unutmamalıyız ki zorlukları aşmanın yolu güçlü birlikteliğimizden geçmektedir!
