PROMOSYON RÜŞVETİ

    Bu köşede defalarca dile getirmiştim. Kurumların ihalelerde, promosyon adı altında nakit para almalarının bir rüşvet biçimi olduğunu yazmış, bunun yasal olmadığını ihaleyi şaibeli kıldığını belirtmiştim.
     İlimizde konuşlanan 4.üncü Komando Tugay Komutanlığı ile Alay Komutanlığının yaptıkları alımlarda, ihalelerde en çok indirimi yapan katılımcıyı, müteahhidi değil, promosyon adı altında en çok nakit ödemeyi kabul eden katılımcıyı, müteahhidi ihale yasalarının, tanıdığı tercih yetkilerini kullanarak, seçmekte tercih etmekte olduklarını, ihalelere katılan mütaahitler, dile getirmektedirler.
    Hâlbuki ihalelerde, ihale komisyonuna tanınan ‘tercihen’ yetkisi rüşvet sayılan promosyonu en çok ödeyen müteahhidi, tercih etmeleri için ihale komisyonuna verilmiş bir yetki değildir.
    O yetki, ihale komisyonuna, müteahhitlerin, müteahhitlik karnelerini göz önünde bulundurmaları için verilmiş bir yetkidir.
    4.üncü Komando Tugay Komutanlığının düzenlediği bir iki ihaleye, geçmiş yıllarda bende katılmıştım. Müteahhitlerin yaptıkları indirimler, dikkate alınmadan adeta açık artırmayla müteahhitlere ne kadar nakit para, promosyon verebilecekleri sorulmuştu. Ben itiraz etmiş, bunun yasal olmadığını ifade etmeye çalışmıştım. İtirazlarım dikkate alınmamıştı.
     Köşemde bunun yasal olmadığını, adeta rüşvet benzeri bir talep olduğunu yazmıştım. İndirimler, dikkate alınmadığından kantinlerinde askerlerin ihtiyaçları için alınacak ürünlerin, askerlere pahalı satılacağını, bununda askerlere haksızlık olduğunu, nakit para olarak alınan promosyonun askerlere bir katkı sağlayamayacağını yazmıştım.
    Basını önemseyen, basınla diyaloga açık olan, duyarlı o günün Tugay Komutanı Yücel Paşa, beni ihalelerle ilgili bilgilendirmek için Tugay’a davet etmişti. Kurmay Albayın başkanlığında ihale komisyonu yetkilileri ile ihaleleri, köşemde dile getirdiklerimi konuşmuş, açıklamalarını dinlemiştim. Bundan böyle yapılacak ihalelerin kameraya alınacağını herhangi yasal olmayan bir işleme izin verilemeyeceğini ifade etmişlerdi.
    4. üncü Komando Tugayı ile Alay Komutanlığının, düzenlediği ihalelere katılan bir müteahhit okurum geldi. Zaman zaman bize gelen şikâyetlerin, yakınmaların aynısını dile getirdi. ‘Katıldığımız ihalelerde küçük esnaf müteahhit olduğumuz için dikkate alınmıyoruz. Promosyon olarak istenen nakit parayı kim veriyorsa, daha önce diyalog kurdukları yakın ilişki içinde oldukları, müteahhitleri tercih ediyorlar. Hâlbuki ihaleyi yapan devlet kurumudur. Şahısların özel şirketi değildir. Devlet kurumu, Devlet Görevlisi, tarafsız bütün katılımcılara eşit mesafede olmalıdır. Bu temel kurallar, gözetilmeyince devlet kurumlarının düzenlediği ihalelerde küçük görülen bizlere, müteahhitlere pay düşmüyor. Adeta figüran olarak ihalelere katılmış oluyoruz. Ayrıca da çevre illerden gelen müteahhitler bizden daha çok tercih ediliyorlar. Tunceli’de yapılan ihaleler, ihtiyacı olan Tunceli ekonomisine katkı sağlamalıdır. Öncelikle, pazarlama alanı sınırlı olan, zor koşullarda ayakta kalmaya çalışan, Tunceli esnafı, müteahhidi tercih edilmeli, korunup kollanmalıdır. Devlet tarafından, Tunceli’ye gönderilen paraların, Tunceli’de kalması ihtiyacı olan Tunceli esnafının cebine girmesi sağlanmalıdır.’ diyerek, yapılan ihalelerde yaşadıklarını, gözlemlediklerini dile getirdi.
   Aynı şikâyetleri, yakınmaları başka müteahhitlerden de dinlemiştim. Haklılardı. Devletin görevlileri, devletin koyduğu kurallara yasalara uygun görevlerini yaparak, ön yargılardan uzak, bütün vatandaşlara eşit olmalıdırlar.
   İhalelerde, adeta rüşvet sayılan promosyon kılıfı altında alınan nakit para uygulaması, devletin bu büyük kurumlarına yakışmamaktadır. İhtiyaçları olan bütün talepler, ödenekler devlet bütçesinden kendilerine tahsis edilmekte, karşılanmaktadır. Buna rağmen adeta rüşvet sayılan promosyonu alarak, yapılan indirimleri dikkate almamak, alımları daha az indirimsiz alıp, askere pahalı mal satmak, yasal olmadığı gibi bu büyük devlet kurumlarının büyüklüğüne de yakışmaz.
     Yine aldığımız duyumlara göre, peşin ödedikleri promosyon yüzünden taahhütlerini yerine getiremeyip iflas etmiş, müteahhitler varmış.
    İhalelerde, sürekli bir iki tanıdık firmayı kollamak, tercih etmek diğer katılımcıları, her katılımda dışlamak ihale kurallarına aykırı olduğu gibi, devletin bu büyük kurumlarına yakışmayan uygulamalardır.
    Tunceli esnafı, Tunceli’nin ağır koşullarında ayakta kalmanın mücadelesini vermektedir. Onların varlıklarını sürdürebilmesi için herkes üstüne düşeni yapmalıdır. Devlet imkânları, bir iki seçkin azınlığın, yararına değil çoğunluğun yararına kullanılmalıdır.
    Vergilerle oluşan devlet bütçesinde, bir iki seçkin azınlığın payından çok seçkin olmayan çoğunluğun daha çok pay ve katkı sahibi olduğu unutulmamalıdır.
    Ben, satın almak istediğim ihtiyaçlarım için önce, küçük esnafa giderim. Orada bulamazsam, büyük esnaflara giderim. Zor durumdaki küçük esnaftan yana olmak, onlarında varlıklarını sürdürmelerine yardımcı olmak, insani bir sorumluluk olmalıdır.
    İhalelerde nakit para olarak istenilen promosyon, ne adla istenirse istensin, bir rüşvet biçimidir.
    Devletin kurumları bundan uzak durmalıdır.