Dersim ve Erzincan’da hidroelektrik santraller (HES), barajlar ve maden ocaklarıyla doğanın tahribatına karşı, “Bin Ceviz Fidanı” adıyla yapılan ve Berkin Elvan’a adanan fidan dikme etkinliği, Dersim’de Tarımsal Kalkınma Ön Çalışma Grubu’na dönüştü. Komisyon cevizin Dersim’de yetiştirilmesini teşvik edip halkın tarıma yeniden başlamasını hedefliyor.
Bursa Dersimliler Derneği’nin sanatçılarla birlikte geçen yıl Dersim’de Berkin Elvan anısına diktikleri “Bin Ceviz Fidanı” etkinliği bu yıl Dersim’de Tarımsal Kalkınmanın Ön Çalışma Grubu‘na dönüştü. Grup Dersim’de yeniden tarım yapılması fikrini hayata geçirmeyi planlıyor. Kenan Sungur’un başkanlığını yaptığı komisyon Ziraat Mühendisi Orhan Sarıbal, Ziraat Mühendisi Fırat Dersiml, Kestel Şoförler Oda Başkanı Meysun Ayva, Bursa Dersimliler Derneği Başkanı Hediye Zengin, Dış Mekan süs bitkisi üreticisi Mahmut Eriş, Doktor Ümit Eriş ve İşçi Şükrü Gündoğdu’dan oluşuyor.
Dersim’de yaklaşık 30 yıldır tarım yapılmadığını belirten Başkan Sungur: “Komisyonumuzla birlikte bölgeci ziyaret edip fizibilite çalışması yaptık. Bölgede organik tarım ve meyve ağaçları yetiştiriciliğini nasıl hayata geçiririz diye düşündük. Yaptığımız çalışmalar sonucunda hem bölgeye uygun hem de Dersim’de Ermeniler’den beri yetiştirilen meyve ağacının ceviz olduğunu gördük, bu yüzden ceviz ağacı yetiştirilmesi için halkı teşvik etmeye ve bu konuda çalışmalar yapmaya özen göstereceğiz” diyor.
7 ilde ceviz bahçeleri kurmak için karar aldıklarını belirten Sungur bu dönemde çok fazla ihraç edildiği için yeterince bulamadıklarını da anlatıyor. Bu nedenle Dersim’e bu yıl 6 bin elma, 3 bin 700 çiçekli akasya gönderildi. Çiçekli Akasya ise bölgedeki bal üretimini artırmak için Arıcılar Birliğiyle beraber gönderme kararı aldıkları bir diğer ağaç. Gönderilen ağaçlar Dersim merkez ve ilçelerinde halka dağıtıldı.
Dersim’de Tarımsal Kalkınmanın Ön Çalışma Grubu projeyi 5 yıl için tasarladı. Ocak ayında yapılan fizibilite çalışması sonucu ise bölgede aşılama ve budamanın bilinmediği ya da yetersiz bilindiği sonucu çıktılardan biri. Sungur: “Halk üretimden koparılmış. Ekmiyor, üretmiyor. 30 yılık savaşın da göstergesi bu. Yakılan köylerde çok ciddi ağaç kayıpları var. Ceviz de onlardan biri. Biz de balık vermek yerine balık tutmayı öğretmek istiyoruz. Teknik destek ve sorunlara çözüm bulmaya çalışıyoruz. Dersim Osmanlı döneminde Mili Park ilan edilmişti ama şimdi bir de Hidroelektrik santraller ve madenlerle bölgeyi mahvediyorlar” diyor.
Bölge Şebin, Bilecik ve Kaman cevizlerini üretmeye daha elverişli. Seneye ekilecek ceviz fidanı fideleri için ise üreticilerle şimdiden anlaşma yapılmış. Badem ve kiraz da üretilebilecek diğer meyvelerden.
Sizin de fidanınız olsun
Dersim’de Tarımsal Kalkınmanın Ön Çalışma Grubu iklim ve toprak özelliklerine uygun olarak kirlenmemiş topraklarında polikültür tarım, hayvansal üretimin çeşitliliği ve arıcılık gibi avantajlara dikkat çekiyor. Kırsal-tarımsal yönden kalkındırılmanın, üretim planlamasına dayalı bir model gerektiğine belirtirken Ocak ayında 60 kişiye fidan ile meyve ağaçlarında budama ve aşılama eğitimi verildi. Grup destek bekliyor.
