“Dersim Yaşamdır; Doğama, İrademe, Dilime, İnancıma Dokunma!” sloganı ile 24 ile 27 Temmuz tarihleri arasında düzenlenecek olan festivalde sahne alma taleplerinin festival komitesine ilettiklerini belirten Zaza Women Music Project , grup isminde geçen “Zaza” kelimesi nedeniyle teleplerinin rededildiğini açıklamasında bulundu.
Zaza Women Music Project , tarafından yapılan açıklamanın metni ise şöyle:
“23. Munzur Doğa ve Kültür Festivali'nde yer almamamıza dair açıklamamız
“Dersim yaşamdır; doğama, irademe, dilime, inancıma dokunma!” şiarıyla 23. Munzur Doğa ve Kültür Festivali tertip komitesi, sanatçılara yönelik bir katılım çağrısı yaptı. Bu çağrı üzerine bizler, Zaza Women Music Project olarak festivalde sahne almak istediğimizi ilettik.
Başlangıçta olumlu olarak karşılanan başvurumuz daha sonra festival komitesi tarafından reddedildi. Gerekçe olarak ise grup ismimizde geçen “Zaza” kelimesi öne sürüldü. Eğer kabul edersek, yalnızca bireysel ismlerimizle sahne alabileceğimiz, ancak “Zaza Women MusicProject”adıyla katılamayacağımız belirtildi.
Programa dahil edilmeyeceğimizin bilgisi bize doğrudan iletilmediği için kendimiz festival komitesine ulaşıp öğrenmek durumunda kaldık. Cevap ne olursa olsun, festival komitesinin bize sonucu bildirmemesini özensiz bulduğumuzu ayrıca belirtmek isteriz.
Zazaca dilinin taşıdığı hafızaya ve onun estetik dünyasına ses olma motivasyonuyla üretim yapan bizler, müziğimizi hiçbir kurum ya da çevreden destek almadan, tamamen kendi özgücümüzle dinleyicilere ulaştırıyoruz.
Zazaki/Kırmançki dilinde aşk ve sevda müzikleri ve deyişlerden oluşan
bir repertuar seslendirdiğimiz bu müzik grubuna “Zaza Women” ismini vermemizin amacı, bir kimlik beyanı değil; kaybolmaya yüz tutmuş bir dile ve bu dilde üretim yapan kadın icracılara dikkat çekmekti.
Kültürel çoğulculuk, farklılıkların, azınlıkların, güç hiyerarşisinin dışında kalmayı tercih etmiş grupların ve eril zihniyetin ötekileştirdiği tüm kesimlerin yalnızca teori düzeyinde tanınmasıyla değil; onlara gerçek anlamda alan açılması, yaşatılması ve görünür kılınmasıyla anlam kazanır. Bu coğrafyada yıllardır inkârla, şiddetle, kayıtsızlıkla, susarak ve susturularak baskılanmış halkların, dillerin ve inançların yan yana yaşayabilmesi artık bir tercih değil; tarihsel bir zorunluluk ve toplumsal bir sorumluluktur.
En acısı ise neredeyse tamamı Dersimlilerden oluşan bir Festival komitesi tarafından reddedilmiş olmamızdır. Bizler de bu coğrafyanın kadınlarıyız. Aynı köklerden geliyoruz; aynı dağın eteklerinde büyüdük, aynı dilin içine doğduk. Ancak bugün, kendi anadilinde müzik yapan Dersimli kadınlar, yine Dersimliler tarafından — yalnızca grup isminde “Zaza” kelimesi geçtiği gerekçesiyle — festivalden dışlanmaktadır.
İstesek de istemesek de, genel kamuoyunda ve uluslararası mecralarda bu dilin adı Zazaca olarak bilinmektedir. Grubumuzun isminin İngilizce olması sebebiyle buna “Kırmancki ya da Dımılki” olarak bir ek yapmamız anlamlı olmayacak, daha doğrusu bu şekilde bir isimlendirme bir grup/proje adı için fazla detay bilgisi içerecek ve dilsel olarak düşük bir ifade ortaya çıkaracaktı.
Ancak daha da önemlisi şudur; siyasi temsilcilerden oluşan bir festival tertip komitesi neden kendinde bir müzik grubunun adına müdahale etme hakkı ya da yetkisi görmektedir? Bu bizi yıllardır mücadele ettiğimiz iktidarın yasakçı ve sansürcü tutumuyla benzer bir pozisyona çekmez mi? Sanatın ancak özgür olarak varolacağına inanan bizler kültür-sanat alanının siyasilerce baskılanıp dizayn edilmesini, belirlemesini dağru bulmuyor ve kabul etmiyoruz.
Bizler için bu tür tartışmalar, yalnızca işlevsiz ve dışlayıcı ideolojik ayrımlardır. Çünkü bir dilin varlığı, resmi tanımlarla değil, onu konuşan, üreten, yaşatan insanlar sayesinde sürer.
Bugün “halkların kardeşliği”, “çok dillilik”, “eşit temsiliyet”, “kadın özgürlüğü” gibi kavramların
sıkça dillendirildiği ortamlarda dahi, bu pratik dışlama biçimleriyle karşılaşmak bizi düşündürüyor.
Dışlandık. Ancak bu dışlanma ne bizi susturur, ne inancımızı eksiltir, ne de cesaretimizi kırar.
Dilimizle, emeğimizle, sesimizle buradayız. Ve hep burada, Dersim’in kalbinde olacağız.
Değerli Dersim halkına sevgi ve saygılarımızla
Zaza Women Music Project
20.07.2025
