Dersim’de Yerel Yönetimler: Deneyimler, Olanaklar ve Beklentiler” başlıklı çalıştayın sonuç bildirgesi açıklandı. Cumartesi Grand Şaroğlu Otel’de gerçekleşen çalıştayın ardından sonuç bildirgesi açıklandı.
İşte çalıştayın sonuç bildirgesi:
“Dersim’de Yerel Yönetimler: Deneyimler, Olanaklar ve Beklentiler” başlıklı çalıştayın hazırlığı Dersim’deki tüm ilçe ve belde belediye başkanlarına yönelik olarak yapılan çağrı ile başlamış; çalıştay tarihi gelen yanıtlara göre belirlenmiştir. Çalıştay belirlenen süre içerisinde ve büyük bir olgunluk içerisinde gerçekleştirilmiştir. Çalıştaya merkez belediye dışında Hozat, Pertek ve Mazgirt Belediye Başkanları ve Pülümür Belediye Başkan Vekili, Ovacık Belediye Başkan Vekili ve İl Genel Meclisinden iki üye katılmışlardır.
Kentteki Sivil Toplum Kuruluşları ve örgütlerden Tunceli Sanayi ve Ticaret Odası, Tunceli Esnaf ve Sanatkarlar Odası, TMMOB Tunceli Temsilcisi, Tunceli Barosu, İnsan Hakları Derneği Tunceli Şubesi, KESK Tunceli Temsilciliği, Tunceli Bedensel Engelliler Derneği, Tunceli Gazeteciler Cemiyeti temsilcileri çalıştaya katılmış ve görüşlerini paylaşmışlardır. Bunun dışında BDP, EMEP, ESP, den birer temsilci görüş ve düşüncelerini paylaşmışlardır.Ayrıca Partizan, DHF ve Halk Cephesi dinleyici olarak çalıştaya katılım sağlamışlardır. Çalıştayda ayrıca Fırat Kalkınma Ajansı adına da tanıtıcı bir konuşma yapılmıştır.
Üç ana oturum halinde gerçekleştirilen çalıştayda ev sahibi olarak Tunceli belediye Başkanı Edibe Şahin’in yanı sıra BDP Muş Milletvekili Demir Çelik, açılış konuşması yapmıştır. Çalıştayın ilk iki oturumuna Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümünden Dr. Şükrü Aslan, son oturumuna da Gaziantep Üniversitesi Sosyoloji Bölümünden Doç. Dr. Özkan Yıldız moderatörlük yapmışlardır.
Tüm katılımcıların son derece önemli ve hatta gecikmiş bir etkinlik olarak gördükleri çalıştayın ilk oturumunda belediye başkanları konuşmalarında kısaca kendi yerel yönetim tecrübelerini paylaşmış ve bundan sonraki sürece ilişkin beklenti, hedef ve önerilerini dile getirmişlerdir.
Katılımcıların ittifak ettiği gibi küreselleşmeyle birlikte gelen merkezin öneminin görece azalması ve ulus devletin getirdiği katı sınırların gevşemesi yerel politikaların önemini arttırmıştır. Bu durum Dersim coğrafyasına artı sorumluluklar yüklemiştir. toplumun tarihsel belleğinde çok önemli yer alan bu bölgede “yerel yönetim”ler her yerden farklı olarak yüzyıllardır süren geleneklerini, kültürlerini, dillerini yeniden kurabilme, üretebilme gibi bir sorumlulukla karşı karşıyadır.
Yüzyıllardır süren kendini üretebilme ve yönetebilme kültürü, gelenekleri ve araçlarının önemini dikkate aldığımızda Dersim toplumu bunu başarabilecek dinamiklere ve birikime sahiptir. Dersim, Mazgirt, Hozat, Pertek Belediyelerinin geçen deneyimleri bunun pek çok örneğini göstermektedir. Bu belediyeler gerçekten de geride bıraktığımız süreçte hem kentsel hayatın iyileştirilmesi hem de kültürel meselelerde büyük atılımlar göstermişlerdir. Üstelik bütün bunlar ekonomik ve siyasi güçlüklere karşın gerçekleştirilebilmiştir. Ancak daha ileri adımlar atabilmek ve bu topraklarda kitlelerin ortak sesi olabilmek gibi bir ihtiyaç daha vardır. Bunun için kendi içinde daha sıkı bir işbirliği ve dayanışma gereği ortaya çıkmaktadır.
Bu noktada çalıştayda ortaya çıkan görüşler ve önerileri toparlamak gerekirse;
Dersim’deki yerel aktörler her şeyden önce 38 katliamının bütün boyutlarıyla günyüzüne çıkarılması, bu süreçle ilgili arşivlerin bütünüyle açılması ve devletin gerçek anlamda bir özür dilemesini sağlamak için ortak hareket etmelidir. Sadece Dersim’deki yerel kurumları değil, Dersim dışındaki kurumları da bu sürece dahil etmeli; hukuk alanı başta olmak üzere Türkiye ve uluslar arası her alanda güçlü bir mücadele yürütmelidirler. Bu mücadele, 1938 de bir soykırım yapıldığının kabul edilmesi ve tüm hukuki sonuçlarına dair talepleri kapsayacaktır.
Dersim’de ekonomik olanakların inşası, nüfusun göç etmesini önleme ve hatta mümkünse geriye göçü sağlayabilmek adına son derece önemlidir. Bu noktada tüm yerel aktörlerin işbirliği içinde hareket etmesi, olası avantaj ve dezavantajları değerlendirmesi ve bölgemizde her türlü yatırım yerine toplumsal, kültürel ve ekolojik dokumuzu bozmayacak yatırımların sağlanması gerekmektedir. Bu bağlamda çalıştayda turizm olanaklarını geliştirme konusunda ortak bir fikir ortaya çıkmıştır.
Dersim’in kültürel dokusu içinde çok önemli bir yeri olan inanç mekanlarının düzenlenmesi ve gündelik kullanımının Dersim Kızılbaş Aleviliğin özüne uygun hale getirilmesi çok önemli bir ihtiyaç olarak durmaktadır.
Kadına, toplumsal yaşamda artan önemine denk olarak, tarihsel, kültürel ve inanç geleneklerimizden aldığımız mirasla daha fazla alan açmak, kadın dostu kentlerin geliştirilmesi noktasında daha özgün projelerin gerçekleştirilmesi için çalışmak gerektiği görülmüştür.
Türkiye’de müzesi olmayan tek şehir olduğu dikkate alındığında Dersim’de bir tarih ve inanç müzesi yada kent veya arkeoloji müzesi kurulması önemli bir ihtiyaçtır.
Bu kültürel dokunun korunması mücadelesinin bir yanı da kentteki kültürel bozulmaya karşı ortak mücadele edebilmektir. Bu bağlamda kentteki Fettulah Gülen Cematinin yaygınlaşma çabalarına karşı daha etkin ekonomik ve kültürel mücadeleler verilmelidir. Cemaat örgütlenmeleri ve Baraj projeleri Dersim’de uzun vade de en büyük tehdit olarak görülürken buralara çocukları gönderme ve çalışma meşru olarak görülemez.
Geleneksel Munzur Kültür ve Doğa Festivali’ni daha etkin hale getirilmesi, tüm Dersim coğrafyasına dengeli bir şekilde ve hatta mümkünse coğrafi sınırlarının yaygınlaştırılması için yeni bir çalışma ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Dersim’de konuşulan iki dilin hem yerel/resmi alanda daha çok kullanılması ve hem de bu dillerin öğrenilmesi ve öğretilmesi konusunda yerel aktörlere önemli bir görev düşmektedir.
Belediyeler başta olmak üzere yerel aktörler birlikte kültür sanat çalışmalarını örgütlemeli; Dersim’in tüm ilçelerinde seminerler, konferanslar, ve diğer etkinlikler gerçekleştirmelidirler.
Aynı şekilde engellilerle ilgili olarak koordineli çalışmalar yapmaları gerekmektedir.
Üniversite Dersim için çok önemli bir kurumdur. Aynı zamanda bir gelişme ve kalkınma aracıdır. Fakat Dersim’li yerel kurumların üniversitenin çalışmalarını takip ederken kentteki kültürel dokunun zedelenmesine aracılık yapmasına engel olmaları doğal ve meşru haklarıdır.
Barajlar ve HES’ler konusunda tüm yerel aktörler ortak hareket etmeli; özellikle hukuki çabalarla ilgili gelişmeler birlikte değerlendirilmelidir. Bu konuda hukuki çaba gösteren hukukçularımız desteklenmelidir.
Dersim’li belediyeler Türkiye’de özellikle Kürt coğrafyasında artık neredeyse sıradan bir olay haline getirilen Seçilmiş Belediye Başkanlarının, Başkan yardımcılarının, İl genel ve belediye meclis üyeleriyle diğer siyasi tutukluluklarına dönük hukuksuzluğa ortak tavır almalıdırlar.
Dersim’li belediyeler dışarıdaki Dersimli kurumların etkinlikleri ile Dersim yereli arasında ortaklaşalık sağlamak mümkün olduğunda birlikte ve daha güçlü bir dinamik yaratmak için çalışmalıdırlar.
Ve bütün bunlar için öncelikle Dersimli belediyeler arasında bir Dersim Yerel Yönetimler Birliği kurulmalıdır.
Burada tespit edilen tüm öneriler bu birlikteliğin sağlanmasıyla birlikte daha etkin bir şekilde gerçekleştirilebilecektir.
Bir sonraki çalıştayın 2012 Sonbahar aylarında Pertek Belediyesinin ev sahipliğinde gerçekleşecektir.
