Bu dillerden biri de Zazaca. 2011 yılında Zazacanın yok olma tehlikesine karşı kurulan Zaza Dil ve Kültür Derneği (ZAZA-DER) Genel Başkan Yardımcısı Hıdır Eren, Zazacayı konuşan son nesil olduklarını belirterek, Zazacanın artık evin içinde dahi konuşulmadığından yok olma tehlikesi yaşandığını söyledi. Dünya Anadil Günü nedeniyle 21 Şubat’ta Şişli Kent Kültür Merkezinde etkinlik yapacaklarını söyleyen Eren, etkinlikle hem insanları duyarlı kılmak hem de devlet mercilerini haberdar etmek istediklerini dile getirdi.
HER DİL BİR DÜNYADIR
Can çekişen dilleri için bir grup arkadaşıyla bir araya gelerek, derneği kurduklarını anlatan Eren, derneği kurmadan kendilerine yönelik gelebilecek olumlu, olumsuz tepkiler ile ön yargıları da hesapladıklarını belirtti. Eren, dilin önemine işaret ederek, “Çünkü her dil bir dünyadır, her dil bir algıdır. Aslında insanlar dünyayı aslında gözleriyle görmüyorlar. Felsefi açıdan baktığımızda insanlar dünyayı dilleriyle görürler. Diliyle algılarlar ve diliyle dünyayı algılarlar. Biz niye dünyada böyle bir rengin yok olmasına, özellikle biz o rengin temsilcileri olarak göz yumalım. Bu açıdan bir oluşum, kurduk” dedi.
ZAZACA SÖZLÜK ÇALIŞMASI
Derneğin kuruluşu sırasında ziyaret ettikleri dernekler, siyasi oluşumlardan olumlu tepkiler alamadıklarını söyleyen Eren şöyle devam etti: “Kuruluşumuz da siyasidir. Her şey siyasettir. Ama şöyle siyaset değil, belli ideolojik çerçevesinde örgütlenip, o ideoloji çerçevesi dışında kalanlara kendini kapatmak anlamında değil. Yani öyle olduğu için insanlar bize kapılarını kapattılar... Biz homojen bir yapı değiliz, heterojen bir yapıya sahibiz. Çünkü burada temel şiar dil ve kültür üzerine oluştuğu için bizim içimizde en soldan tut sosyal demokrata kadar geniş bir yelpaze var. Belki sağcı olan da var. Çok da ötelemiyoruz onu, bizim için asıl olan, eğer bu dili, kültürü kendine dert edinmişse, bu kurum içinde çok rahat bir şekilde yer alabilir. Rahat çalışmalara katılabilir.”
Derneğin kurulmasıyla Zazaca dersler vermeye başladıkların anlatan Eren, “Yaşlılar Zazaca konuşuyor” adı altında kayıtlar yaptıklarını belirtti. Ayrıca yazın köylerine gidenlerin de kayıtlar yaptığını söyleyen Eren, Zazaca- Zazaca sözlük çalışmasıyla Zazaca sözcüklerin anlamıyla birlikte bir çalışma içerisinde olduklarını ifade etti.
ZAZA TV İSTEDİLER; ‘TV KURABİLİRSİNİZ’ DEDİLER
21 Şubat’ta yapacakları etkinlikle hem insanları duyarlı kılmak hem de devlet mercilerini haberdar etmek istediklerini dile getiren Eren, bunu tek Zazaca için değil, yok olma tehlikesi yaşayan diller içinde pozitif ayrımcılık istediklerini belirtti.
Dillerin eğitim dili olmaması durumunda kaybolma tehlikesi yaşayacağını dikkat çeken Eren, bu konuyla ilgili devletle yaptıkları görüşmelere dair de şu bilgiyi verdi: “Meclise gittik, iki defa gidildi. Benim gittiğimde Başbakan Yardımıcı Beşir Atalay’la görüştük. Kendileriyle bu durumu görüştük. ‘Seçmeli ders yaptık bakın görüyorsunuz. O günler de gelecek’ şeklinde konuştu. Yani siz daha çok AKP’li olursanız biz de size bir şefaat de bulunuruz mesajıyla bir şeyler söylendi. RTÜK’e müracaat ettik. Televizyonun görselliğiyle çocukları çok etkilemesi nedeniyle 24 saat yayın yapan TRT Zaza kanalı kurulması için başvurduk. Dönüşleri ‘Televizyon açmanız önünde herhangi bir engel yok, açabilirsiniz’ oldu. Sanki biz televizyon açacağız, bize müsaade eder misiniz, demişiz gibi değerlendirdiler.”
MECLİS ARAŞTIRMASI İSTENDİ
HDP Van Milletvekili Lezgin Botan, Meclis Başkanlığına araştırma önergesi verdi. Botan, 21 Şubat Uluslararası Anadil Günü nedeniyle, anadilleri ile eğitim öğretim hizmeti alamayan çocukların yaşadığı öğrenme zorluklarıyla ortaya çıkan pedagojik ve psikolojik sorunların tespit edilmesi ve bu sorunların giderilmesi için alınacak tedbirlerin neler olduğunun belirlenmesi için Meclis Araştırmasını istedi.
21 ŞUBAT’TA ETKİNLİK VAR
21 Şubat’TA Şişli Kent Kültür Merkezinde saat 13.00-17.00 arasında yapılacak etkinliğin program akışı ise şöyle: Filmê Zazaki, “Zımıstan Veciyo”, Kaê Dezgeyê Yareniye ‘Kırtce’ Metin-Kemal Kahraman, Gule Mayera be Nadia Visser.
Şerif KARATAŞ
İstanbul
