Dersim’de hayata geçirilen ve büyük tahribata yol açan baraj projelerinin ardından son dönemde de maden projelerinin gündeme gelmesi Dersimlileri tedirgin ediyor.
Son 20 yıl içinde hayata geçirilen projeler nedeniyle, Dersim’de çevre ve doğa felaketinin ağır sonuçları yaşanıyor. Bölgenin ekosistemi yangınlarla, HES’lerle, barajlarla, taş ve kum ocaklarıyla büyük zararlar gördü.
6 saha maden sahası ilan edildi
Yeraltı kaynakları bakımından en fazla çeşitliliğe ve zenginliğe sahip olan ve 145 maden projesinin bulunduğu Dersim'de, 6 alan maden sahası ilan edilmiş durumda.
Maden sahalarını kapsayan alanda Alevilerin ziyaret yerlerinin yer almasına rağmen şirketlere maden arama ruhsatı verildi.
Geçtiğimiz günlerde, zengin endemik bitki türleri ve yaban hayatıyla ön plana çıkan Munzur ve Pülümür vadileri Cumhurbaşkanlığı kararıyla “Kesin korunacak hassas alan” olarak tescil ve ilan edildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan kararda, “Tunceli İli, Pülümür, Merkez ve Ovacık ilçeleri sınırları içerisinde bulunan Munzur ve Pülümür Vadileri Potansiyel Doğal Sit Alanının koruma statüsünün değerlendirilmesi sonucunda, ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanın kesin korunacak hassas alan olarak tescil ve ilan edilmesine, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 109 uncu maddesi gereğince karar verilmiştir” ifadeleri yer aldı.
“Dersimliler yıllardır mücadele yürütüyor”
Her iki vadide yapılmak istenen baraj ve HES projelerine karşı, çevre örgütleri, inanç kurumları ve vatandaşlar, endemik olan zengin bitki çeşitliliğinin yanı sıra kırmızı benekli alabalık, vaşak, çengel boynuzlu dağ keçisi, ayı, kurt, samur, kınalı keklik gibi yaban hayvanlarına da ev sahipliği yapan her iki vadinin korunması için yıllardır mücadelesini sürdürüyor.
Uzun yıllar sonra verilen mücadelenin sonucunda, her iki vadinin Cumhurbaşkanlığı tarafından “Kesin korunacak hassas alan” olarak tescil ve ilan edilme yönünde aldığı karar ise vatandaşları şaşırttı.
Bazı vatandaşlar kararı olumlu bulurken bazıları ise alınan karara şüpheyle yaklaşıyor.
“Coğrafyamıza karışmasınlar”
Vatandaşlardan Bedriye Akçiçek, “Ben istiyorum ki toplumumuz ne istemişse o olsun. Bu karar da bundan sonra değişmesin. İstiyorum ki bu coğrafyamıza karışmasınlar, maden için altın için bu toprakları tahrip etmesinler, bu şekilde kalsın ve bunu istiyorum” dedi.
Diren Koç, “Munzur benim kutsalım ve inancımdır ve herkesin saygı duymasını istiyorum. Bu coğrafyadan ellerini çeksinler onlara saygı duyarım ve kendilerini de desteklerim. İyi kanun ve doğru kanunu desteklerim ama kötü kanunu desteklemem, bu karara sevindim güzel, çünkü artık maden çıkarılmayacak Munzur’a zarar verilmeyecek bu kararla, Dersim’e zarar verilemeyecek” diye konuştu.
Songül Özalp ise “Bu karar bizi çok sevindirdi, çünkü uzun yıllar Pülümür ve Munzur vadisinin Sit alan ilan edilmesi için çok mücadele ettik, biraz geç kalındı ama güzel bir karar olduğunu düşünüyorum” ifadesini kullandı.
Bülent Yüksel, “Ben çok merak ediyorum, 20-30 yıldan beri insanlarımız diyor ki Munzur’a dokunma ve baraj yapmayın diyor. Madem bu karar doğru ise neden bu kararı yıllar önce almadınız? İnsanlarımız yıllarca Munzur’a dokunmayın yürüyüşü yaptı bu insanlar memleket için ve vatan için bunu yaptılar” ifadesini kullandı.
“Bu güzel kararla mutlu olduk”
Dersim’de uzun yıllar coğrafyanın önemini fotoğraflarıyla tanıtan fotoğrafçı Malik Kaya, “Bizim asıl amacımız ve hedefimiz bu bölgenin güzelliklerinin koruma altına alınmasaydı ve o gün geldi çattı, bu güzel kararla mutlu olduk, umarım bu karar bozulmadan hayata geçirilir. Bundan sonra da bu karar devam eder gider, bu da coğrafyamızın kurtulması anlamına gelmektedir” şeklinde konuştu.
Kentte son derece olumlu karşılanan kararı, Dersim Barosu eski başkanı ve baro çevre komisyonu üyesi Avukat Özgür Ulaş Kaplan değerlendirdi.
Kararın son derece önemli olduğuna vurgu yapan Kaplan şunları dile getirdi:
"Munzur Vadisi ve Pülümür Vadisinin bulunduğu alanlar için kesin korunacak hassas bölge alan olarak ilan ve tescil kararı verildi. Bugün resmi gazetede de cumhurbaşkanlığının kararı ile yayınlandı. Bu sevindirici, çevre açısından olumlu bir karar çünkü bu tarz sahaların korunması ve tahrip edilmemesi açısından, buraya zarar verecek projelerin engellenmesi açısından önemli bir karar. Bildiğiniz gibi Munzur vadisi bir milli park sahası, 42 bin hektar alanıyla 1970 yılında milli park statüsüne alınan ve korunan bir alandı. Milli park sahası olması nedeniyle belli bir koruma alanı içindeydi ancak milli park sahası olmasına rağmen bu vadi üzerinde ve Pülümür Vadisi üzerinde yapılmak istenen baraj projeleri vardı. Bu projelere çok uzun yıllar süren hukuk mücadelesi oldu, yöre halkının demokratik tepkileri oldu.Bu kapsamda son mahkeme kararlarıyla bu projeler hakkında iptal kararı verildi. Buna rağmen milli park sahası olmasına rağmen, çeşitli kamu yararı kararı alınarak bu statünün üstüne geçirilerek bir şekilde belli projeleri gerçekleştirme düşüncesi bu bölgelere hâkimdi, yani her zaman bu bölgeleri yok edecek ve tahrip edecek bir tehdit vardı. Bu kapsamda son olarak alınan bu karar, bir kat daha buraların korunmasına sebep verdi, buranın daha ciddi anlamda korunmasına gerekçe oldu."
“Bu karar yeni felaketin kendisidir”
Demokratik Aleviler Derneği (DAD) Eşbaşkanı Musa Kullu,“Herkes de biliyor ki Munzur suyunun aktığı vadi ve Pülümür vadisinin olduğu yer 70 yıl önce Milli Park ilan edildi. Ama hükümet aldığı bu karara şimdiye kadar hiçbir zaman uymadı. Orman yaktı, maden çıkarılmasına izin veriliyor ve her şeyin yapılmasına izin veriliyor ama ismi Milli Park, bu alınan yeni karar, Tayyip Erdoğan imzasıyla çıkarılan bu karar, yeni bir felaketin kendisidir” dedi.
Haber: Ali Haydar Gözlü
