İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, 12 yıllık mücadelelerinde “kurucu unsur” olarak nitelendirdikleri enerji işçileriyle dayanışmayı güçlendirmek ve işkolundaki mücadeleye katkı sağlamak için hazırladıkları “Enerji İşkolu İş Cinayetleri Raporu”nu kamuoyuyla paylaştı.
Dersim’de DİSK/Enerji-Sen üyesi Aksa Fırat Elektrik Dağıtım AŞ (FEDAŞ) işçilerinin direnişini selamlayan İSİG Meclisi, 12 yıllık mücadelelerinde enerji işçilerinin “Meclis’in kurucu unsurlarından” olduğunu belirtti.
En az 372 işçi hayatını kaybetti
2013’ten 2023’ün sekizinci ayına kadar olan süreçte en az 372 enerji işçisinin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiğini belirten İSİG Meclisi, iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımını şöyle sıraladı:
Elektrik Çarpması nedeniyle 168 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 48 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 48 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 30 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 14 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 13 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 12 işçi; Covid-19 nedeniyle 10 işçi; Şiddet nedeniyle 8 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 6 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 3 işçi; İntihar nedeniyle 3 işçi; diğer nedenlerden dolayı 9 işçi hayatını kaybetti.
“Ölen işçilerin üçte biri 30 yaş altında”
“Türkiye’de neredeyse çocuk işçiliğin olmadığı sektörlerden biri enerjidir” diyen İSİG Meclisi, Türkiye Elektrik İletim AŞ’nin (TEİAŞ) yüksek gerilim ve altyapı çalışmalarında çalışan taşeron şirketlerde temel olarak “aile emeği”nin esas olduğunu ve toplu olarak çalışmaya gelen erkek işçiler içinde “yardım eden” gençler/çocuklar da bulunduğunu belirtti.
Sektörde özellikle iki yıllık yüksekokul mezunu çok sayıda genç işçinin çalıştığını belirten İSİG Meclisi, ölen işçilerin üçte birinin 30 yaş altındaki genç işçiler olduğuna ve bu işçileri güvencesiz koşullarda çalıştırıldıklarına dikkat çekti.
Enerji işkolunda iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle:
14 yaş ve altı 1 çocuk işçi,
15-17 yaş arası 1 çocuk/genç işçi,
18-29 yaş arası 116 işçi,
30-49 yaş arası 208 işçi,
50-64 yaş arası 31 işçi,
65 yaş ve üstü 4 işçi,
Yaşını bilmediğimiz 11 işçi hayatını kaybetti.
Ölen işçilerin yüzde 95’i sendikasız
Enerji işkolunda yaşanan iş cinayetlerinde ölenlerin 19’unun (yüzde 5,1) sendikalı işçi, 353’ünün ise (yüzde 94,9) sendikasız olduğuna dikkat çeken İSİG Meclisi, “Ancak sektörde geleneksel olarak hakim bir sendika mevcut ve son açıklanan istatistiklere göre de yüzde 27 civarında bir örgütlülüğü bulunuyor” tespitinde bulundu.
Son on yılda ölen işçilerin çalıştıkları şirketler ise şöyle sıralandı:
Anadolu Yakası EDAŞ, Gediz EDAŞ, Aydem Enerji, Boğaziçi EDAŞ, Aras Edaş, Meram Edaş, Dicle Edaş, Vangölü EDAŞ, Trakya EDAŞ, Toroslar EDAŞ, Akdeniz EDAŞ, Kayseri ve Civarı EDAŞ, Sakarya EDAŞ, Yeşilırmak EDAŞ, Fırat EDAŞ, Aras EDAŞ, Çamlıbel EDAŞ, Çoruh EDAŞ, Uludağ EDAŞ, Afşin-Elbistan Termik Santrali, Orhaneli Termik Santrali, Tunçbilek Termik Santrali, Seyitömer Termik Santrali, Kemerköy Termik Santrali, Yeniköy Termik Santrali, Çan Termik Santrali, TEİAŞ, DSİ, İSKİ, İGDAŞ, Sulama Birlikleri, Rüzgar Enerji Santralleri, Hidroelektrik Santraller vd.
İSİG Meclisi ayrıca, “Bu işletmelerin birçoğunda geleneksel olarak hakim olan sendika örgütlüdür. Yani ölen sendikalı işçi sayısının bizim tespit ettiklerimizin çok üstünde olduğunu belirtmemiz gerekiyor” dedi.
En çok iş cinayeti İstanbul’da
İSİG Meclisi, enerji işkolunda 74 şehirde ve yurtdışında üç ülkede (Türkiye menşeili şirketlerde çalışan) iş cinayeti tespit ettiklerini kaydetti:
28 ölüm İstanbul’da; 16 ölüm Kahramanmaraş’ta; 14’er ölüm Konya ve Muğla’da; 13 ölüm Şanlıurfa’da; 12’şer ölüm Adana, Manisa ve Mardin’de; 10’ar ölüm Antalya ve Aydın’da; 9’ar ölüm Diyarbakır, Erzurum, İzmir ve Sivas’ta; 8 ölüm Şırnak’ta; 7’şer ölüm Ankara, Bingöl ve Ordu’da; 6’şar ölüm Adıyaman, Bursa, Denizli, Kayseri ve Samsun’da; 5’er ölüm Ağrı, Artvin, Çanakkale, Hatay, Kocaeli, Niğde, Sakarya ve Van’da; 4’er ölüm Balıkesir, Elazığ, Karabük, Kars, Tekirdağ ve Tokat’ta; 3’er ölüm Bitlis, Hakkari, Kırklareli, Kütahya, Osmaniye, Trabzon, Tunceli ve Zonguldak’ta; 2’şer ölüm Amasya, Burdur, Çankırı, Çorum, Düzce, Edirne, Erzincan, Gaziantep, Isparta, Karaman, Kastamonu, Kırşehir, Mersin, Siirt ve Yalova’da; 1’er ölüm Afyon, Aksaray, Ardahan, Bartın, Batman, Bayburt, Eskişehir, Giresun, Gümüşhane, Iğdır, Malatya, Rize, Sinop ve Yozgat’ta; 4 ölüm Yurtdışında (2 Irak, 1 Lübnan, 1 Suriye) meydana geldi.
Ordu Gölköylü işçilerin, yurtiçi ve yurtdışında özellikle yüksek gerilim ve elektrik altyapı işlerinde yoğun bir biçimde çalıştığına dikkat çeken İSİG Meclisi, “Bu durum birçok söyleşiye, yazıya da konu olmuş durumda. İş cinayetlerinde de ölen çok sayıda Gölköylü işçi olduğunu belirtelim” tespitinde bulundu.
