• BIST 8748.65
  • Altın 2242.596
  • Dolar 32.3344
  • Euro 35.1496
  • İstanbul 12 °C
  • Ankara 5 °C
  • Tunceli 9 °C

WİLLİAM SHAKESPEARE ve DERSİM’CE/ZAZACA

Cihan SÖYLEMEZ

Dünyada edebiyat, tiyatro bil-cümle sanat aleminde ve  sanatla ilgisi olmayan çevrelerin kulaklarında dahi çınlayan bir cümle vardır. Bu cümle her ne kadar soğuk ve sisli Britanya karasında yazılmış olsa da, hem zamanını hem mekanını aşmış bir şekilde tüm dünyamıza yayılmıştır. Gök kubbe de asılı kalmıştır. Asırlar boyu onu tahtından indirecek bir edebi eserin şövalye cümlesi çıkmamıştır.

Bu cümle ne bir krala aittir, ne bir şaha aittir ne de bir ilahi veya ilahsız bir dinin mesajcısına. Bu cümle iktidar için işlenen bir cinayetin trajedisinden çıkmış, Danimarkalı Prens Hamlet’e sesini ve vücudunu bahşetmiş, William Shakespeare’e aittir.

 

To be or Not to be, that’s the question

 

Olmak yada olmamak, yaşamak yada yaşamamak işte tüm mesele bu” ile başlayan tiradın devamını okuyan herkes oradaki gerilimi, iç hesaplaşmayı ve isyanı fark eder. Ben de naçizane bu kıymetli tiradın,  Zazaca yazım dünyasında yerini alması için farklı isimleriyle  (Zazaca/Kırmançca/Dimılice/Dersimce…)  özgünlüğünü ortaya koyan Aryan lisanımıza  çevirdim.

 

Doğasıyla, diliyle, inancıyla yeryüzünde özgünlüğüyle var olma mücadelesi veren bir toplum için galiba söylenecek sözlerden biri de Shakespeare’nin “ Olmak yada Olmamak işte tüm mesele bu” cümlesinden başkası olamazdı, diye düşünüyorum.

 

Bakalım, kalemimden çıkan Hamlet ünlü tiradıyla bizlere ne demiş;

 

 

HAMLET :

 

Biyaene ya ké nébiyaene

Mesele nuyo na dina de

Eve fikré azberj

Verva tiri bexté şiae de

Verva qılaşengé taliye şiae de

Ya

Dezu ver pay ra vindena

Ya ké

Çheké gıredana ho ser

Deryayé belau ver , pet vindena

Peroine ra vana : ende beso , yi sıma

Eve merdené azberj

Eve rakotené azberjé ra.

Deze zerrey , çhilé bepey ké azé mordem onceno

Eve merdené azberjé dıme ra , şikime vajime ende her çı qedino.

Eve merdené , rakotuné azberjé ra

Teyna ve teyna ju hewné xori ve şiren ra

Vıleşino ro sono her çı, eve wastene zerre ra

A merdene hewn de, hewn vinena belka

A rınd néya , sene hewn vinena tı

 

 

 

 

Kam zonena ?

Reey, biare ho vir

Çıke

merdene hewne ra eke urzene ra

Yeno çimune tu ver , tersneno tı

Bare weşiya eve butu zoriye ho ra

Biare ho vir

Uyo ke weşiya derg , ce'neme keno tore

Na fikre ters u xof ra zovina çı néyo .

Verva kamçıye ze’man u zervan de

Kam besekeno ké pay de vindero ?

Şerefé mordemé ké bıne lınguné azcer de şiyo

Haskerdene ké gıno laşeré hefe de xeneqiyo

Qanune ké darde we , hükme ho çino

Riyedezu ke sare ho gureto, şiyo her cae de jil do

Çherené ke te'pare ho kerdo vind , vıleçewt biyo veré mordemé xıravune de

Werte no butu biyayise de ,

Mezale ké kuno tu dest

Çıra

Kardiya Thuze néoncena

Nésanena , şene ho ?

Verva néweşaniye est biyayise de

Çıra ,

Eve kardé bariye ra , eve ho néxelesnena ?

Kam wazeno ké

Peroine ra ver

Pay de bımano

Bıne bare weşiye de

ho bıqefelno , bifiyo araq

Merdene ra dıma çı esto ?

Kam esto ke şiyo a dina cero ra onca ?

Na sıké xoriye ké mevo

Çıra mordem

Çime ho bitersno ?

xof zerya ho kero ?

Dezé ontene ke raji mekero ison

Belayé bezonayen ra eve ho

Çıra meerzo ison ?

Fame he’nen ra ma bime tersenok

Veré ters u xof u ra

Roştiye fikr biye bezar

Bereqıyayise zerre ma bi vind

Na ruwal ra

Mordemé ke wazeno , bithoro

Karo pil , kerdane pil bıkero

Vınderneno inu , verva inu

bendu onceno

Heneqneno inu eve fikre tersu ra

Fikre azberj vışino pero

Beno vıleçewt veré beqanuniye de

Coku ser yeno veré hükme zorbaji de

Hama gune hen mebo

Hona yew yihtimal ke esta

Eve fikre azberj ; merdene , rakotune

 

Bu yazı toplam 66142 defa okunmuştur.
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Bu yazıya henüz yorum eklenmemiştir.
Yazarın Diğer Yazıları
123456
Tüm Hakları Saklıdır © 1971-2023 Dersim Haber | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Tel : 0 (428) 212 10 16 | Faks : 0 (428) 212 10 16 | Haber Scripti: CM Bilişim