"Hey gelinler, hey kızlar; nebalım boynunuza, vurun vurun öldürün; yar alın koynunuza, "NEBAL" sözcüğü üzerinde duralım;
Nebal daha çok (nabalım boynuma) biçimiyle kullanılır.Öte dünyada "AL"a karşı işlenmiş günahlarını ben yükleneyim" anlamı taşımaktadır.Yukarıdaki mısralarda ise eğer düşmanları vurup vurup öldürmezseniz; ahidden doğan günahların sizin boynunuzda olsun" anlamında söylenmiştir.Ve eğer vurup vurup öldürürseniz ve bu uğurda ölürseniz de; YAR ile bütünleşmiş olacaksınız.YAR ulus anasıdır.Oğuz -Türk töresinin kurucusu; koruyucusudur."Gülük" onun varis torunudur.Onun ocağının sürdüren zincirin bir halkasıdır.O, yar yoluna ölmüş/öldürülmüştür.Bu uğurda mücadele edenler ona kavuşmayı, onunla bütünleşmeyi, onun koynuna alınmayı hak ederler.Anlamını taşımaktadır.Yarin koynuna girmek , ölünce kutsal ruh ile bütünleşilen bir cennet anlamı taşımaktadır.
Güllük/Gülüg sözcüğü "KIZİK" sözcüğü gibi İlbaş'ların makam adını ifade eder.Bir sözcük olarak kullanılmıştır.Sözcükler Antik kuralla ve yıldızın beş uçlu belirtilmesiyle bağlantılı olarak beş harflidirler ve sözcüklerin başta ve sondaki ikişer harfleri Ulus Ana'sından alınan KUT'a izafeten İK veya ÜK'tür.(cümledeki ses uyumuna göre bu IK veya UK olabilir.)
Gülük sözcüğünün kısa biçimi olarak ve çiçeğin adı olarak (özellikle kırmızı gül.) İlbaş AL-İ nin sembolü olarak kullanılmış, türkülerde değişlerde böyle kullanılmıştır.Su Bektaşi nefesi güzel bir örnektir.
Bugün ben pirime vardım,
Pirin cemali güldür gül,
Oturmuş taht makamına,
Taht-ı revanı güldür gül.
Bu anlamda yakılmış bir kangal türküsü vardır ki, sözcüğün gerisindeki anlamı derin bir tutkuyla vermektedir.
Bu canları güle vermişiz,
Kulhanları küle vermişiz (Gülük için verilen canlar anılmaktadır)
Dünya malın sele vermişiz
Dünya size, Güller bize,
(Dünya size der iken Osmanlı'nın zenginliğine mal düşkünlüğüne gönderme yapılmaktadır.)
Türkü görüldüğü gibi, anlatageldiğimiz gözle bakıldığında; çağrının özünü yansıtmaktadır.
Zara bozgunu sonucu, Gülük Han tutsak edilip öldürüldükten sonra, toprağa verilişinin 52.gününde bir ağıt/türkü yakılmıştır.Yöre kadınları tarafından "OTURAK" biçiminde yani iki kadının karşılıklı oturarak ve karşılıklı söyledikleri "A GÜL" türküsüdür.Türkü Gülük'ün toprağa verilişinin "52.kıta" olarak yakılmıştır.Töresel anlamda ve bir çok hallerde "A" baş ifade ettiğinden "A" Gül sözcüğü BAŞ gül yada İL'in başı anlamı taşımaktadır.
Bu anlamdan olarak yukarı öz topraklarının zara yönünden giriş noktası kabul edilen çayın adı; "A" "BAŞ ÇAYI" ve bunun üstündeki en yüksek Pur de "A" baş başı olarak adlandırır.Bu ad ile anılan "A BAŞ BAŞI" adlı türküden daha önce söz etmiştik.
A Gül türküsü, Gülük Han'ın rüyada veya hayali bir cemde görülüşünü anlatarak başlamakta ve uzun uzun gündelik yaşam anılarını tazeleyerek devam etmektedir.Biz türkünün baş kısmını biliyoruz.
Türkünün birinci mısrası halk ağzında yuvarlanarak "A" gül seni cem o iken görmüşler olduğunu biliyoruz.
Cemin o halini alması için "KUTUP" olanın yani Al-i nin vaya onu temsil edenin cemdeki yerini alması gerekmektedir.Oğuz-Türk ulusunun kutbunun ulus anası olduğunu tıpkı semadaki yıldızların kutup yıldızı çevresinde toplanıp döndüğünden söz etmiştik.
Cemin tamamlanıp o halini alması içinde kutbun yerini almış olduğu gerekmektedir.Türküde sözü edilen rüyada (ürüya) kutbun yerini almış olduğu ve CEM'in o halini almış olduğu anlatılmaktadır.
A gül seni cem o iken görmüşler,
Siyah saçın sırma ile örmüşler,
Ürüyamda seni bana vermişler,
Ah gülüm gülüm kırıldı kollarım
Yukarıdaki dizelerde, kolların kırılması, Oğuz-Türk töresindeki düzenin bozulduğunu ve düzenin koruyucusu asker kollarının kırıldığını ve çöktüğünü ifade etmektedir.Türkü devamla;
A gül de oturmuş eyliyor yollar,
Siyah saçın sırma ile örmüşler,
Ürüyamda seni bana vermişler,
Ah gülüm mgülüm kırıldı kollarım,
Pir Sultan Abdal türküsüne devam ediyor.(DEYİŞ)
A Gülde oturmuş eyliyor yollar,
Eğdirmiş terliği kaşına düşer,
Toplamış kolları sürmeğe ne var,
Uyudum uyandım, O da bir düş imiş
Ah gülü gülüme
Yar gülüm gülüm
Dur eğlen eğlen
Yar bile gidek.
(BİTTİ)
