• BIST 8718.11
  • Altın 2245.336
  • Dolar 32.3297
  • Euro 35.1889
  • İstanbul 9 °C
  • Ankara 1 °C
  • Tunceli 5 °C

2015 -7 Haziran Dersim’de Seçim Sonuçlarını Tahmin Mümkün mü?

Sabit MENTEŞE

Seçimlere az bir süre kala, Dersimde seçim sonucuna ilişkin yapılan tahminlerde varılan ortak nokta; CHP ve HDP’nin birer milletvekili çıkaracağı, AKP’nin ise pusuda bekler halinin devam edeceği yönündedir. Bunun dışında HDP ve CHP’ye ikisini verenler de var.  

Geçen belediye seçimlerinde (2014) bir ilk anlamında yaptığım -Tunceli/Dersim merkez için söylüyorum- seçim tahminim tutmamıştı. Nedenlerini araştırdığımda; öncelikle Tunceli/Dersim’in demografik yapısında görülen değişimi iyi okuyamadığımı gördüm. İkincisi,  seçimlere daha çokça zaman kaldığı halde, seçmen davranışında bir değişiklik olmayacakmış gibi bir algıyla yargıya varmamdı.  Üçüncü olarak,  Kılıçdaroğlu esprisinin bir önceki genel seçimlerde etkisinin, gösterdiği başkan adayına rağmen aynen devam edeceği kanısında olmamdı. Dördüncü ve belki de en önemlisi,  beni, bağımsız adayın dayandığı siyasi inanç ve değerlerin Tunceli/Dersim tarihinde yarattığı etkilerin artarak devam ettiği ve bir sinerjiye dönüşerek, özellikle CHP tabanından ve kararsızlardan kendi lehine bir kayış sağlayacağına dair  güçlü algım olmuştur.  Bunların dışında daha birkaç önemli neden sayabilirim. Sözgelimi geçmiş seçim sonuçları ile herhangi bir seçmen davranışı eğilimi araştırması yapmadan, gözlemlere dayalı yapılan tahminlerin tutma düzeyi elbette ki eksik ve hatalı olacaktır.   

İşte bu yazımda aynı hataya düşmemek ve en önemlisi ise okuyucunun bu seçimlere yönelik sağlıklı tahminlerde bulunabilmelerine katkı anlamında birtakım bilgi ve verileri sunmak istedim.  Sunacağım bilgi ve verilerin ne denli işe yarayacağı,  sonrası gelecek dönütlerle bağlı olduğunu söyleyebilirim.  

 Neyse;

Şimdi bu seçimlerde ne olur? Neye göre tahminde bulunmak gerekir? İşte kişisel görüşlerim:

 

  1. Kılıçdaroğlu esprisi yabana atmamalı. Yapılan propaganda -CHP yönünden söylüyorum-, “Kılıçdaroğlu yazıktır, bizimdir sahip çıkılmalı”,  böylece ortalıkta bir duygusal propaganda sürdürülmekte ve bu söylem karşılık bulabilmektedir. CHP’nin köylere ceviz ağacı yerine diğer bir ağacı dikmesi mümkün mü, göreceğiz.   
  2. Önemli bir propaganda içeriği de, BDP’nin kimlik ve inanç partisi olduğu yönünde yapılandır. Böylece yerli gericiliğin ve şovenizmin işlenişinin güçlü ve kabul derecesi de sonuçlar üzerine etkisi hesaplanmalıdır.  

Kürt halkının devrimci ve demokrasi yönünde geliştirdiği ve Türkiye’nin demokratikleşmesine yönelik mücadelesi,  kendisini belli ettirmeye başlamıştır. Dikkate alınmalıdır. Özellikle Demirtaş’ın şahsında gelişen bir siyasal akım ki bu, Türkiye’de ve sonrası sınırları aşabilecek bir etki alanı yaratacağının Dersim ayağındaki sinerjisi de görülmeli ve hesaba katılmalıdır.    Avrupa’nın SYRIZA’sı Asya’da yola çıkmıştır.

  1. Türkiye’nin çevresinde, özellikle orta doğuda meydana gelen gelişmeler yerelde oldukça karşılık bulmaktadır. Dersim seçmeni yalnızıca yerelde gelişen ve değişen durumlara göre hareket etmemekte.  Dünyada yaşananları da yakından takip etmektedir.  Suriye,  Yunanistan ve Kıbrıs’ta son gelişmeler gibi.
  2. Tunceli/Dersim’in demografik yapısında önemli değişmeler olmuştur. Bu seçimde dikkate alınmalı. Tunceli Üniversitesinin öğrenci ve çalışanlarıyla birlikte nüfusu 10 bini geçmiştir.
  3. Partilerin gösterdiği adaylar ve aday belirleme yöntemleri duygusal kırılmalar yaratmış olabilir. Görülmeli.
  4. Seçim sürecinde öne çıkan ve propaganda yapmaya amade birilerinin nicelik ve niteliğinin seçmen davranışı üzerine etkileri olacaktır. Görülmeli. Nitelikli siyasi kimlikli kimselerin kitlelere gitmeleriyle, kendilerini iyi kamufle ettiğini zanneden ve dejenere olmuş kimselerin gitmeleri farklı etki yaratacaktır. Siyasi çalışmalar çok hassastır ve yürütücüleri de bi o kadar halkın hassas olan siyasi eğilimlerini olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilirler.
  5. Yerelde feodal alışkanlıklar hala devam etmektedir. Bireysel bazı sürtüşmeler ile uyanık bazı kimselerin kendince seçimlerde taraf oldukları yapılara katkı sunmak üzere öne fırlamalarının da seçmen davranışına etkileri olasıdır.
  6. Seçimi başarıya ulaştıracak strateji ve taktiklerdir.
  7.  Bu seçimlerde özellikle yerelde önemli bir siyasi aktör olan dernek çevresi (DHF) belki de diğer tüm değişkenler içinde ağırlıklı rol oynayarak, sonuçları çok farklı bir noktaya taşıyacağı da, yapılacak seçim değerlendirmelerinde önemle dikkate alınması gerekmektedir.

 

Yukarıda verilen kısa açıklamalardan sonra, okuyucuya, seçim sonuçlarına ilişkin bir yargıda bulunurken ya da seçim sürecini yürütenlere kaynaklık etsin diye gerekli diğer iki önemli bilgi (geçen dönem çeşitli seçim sonuçları), aşağıdaki tablolarda verilmiştir:

 

Tablo 1:  Partilerin Yerel, Genel, Referandum ve Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Tunceli/Dersim Merkez ve Genelinde Partilerin Önceki Dönem Aldığı Oy Oranı ve Miktarları

 

SEÇİMLER

PARTİLER

BDP

CHP

AKP

DİĞER/BAĞIMSIZ

%

Oy Mik.

%

Oy Mik.

%

Oy Mik.

%

Oy

Mik.

2009 Belediye Seçimleri (Kılıçdaroğlu CHP Gnl. Başkanı değil).

30

4035

15

2027

21.96

2909

24.15

3219

2011 Genel Seçimleri

22.96

10347

56.21

25327

16.23

7314

-

-

2014 C.başkanlığı Seçimleri

52.25

21746

30.8

13897

14.36

5979

-

-

2014 Belediye Seçimleri

42.4

7224

30.8

5258

9.3

1592

13.40

2290

 

HAYIR

 

 

EVET

 

 

2010 Anayasa Referandumu

%

Alınan Oy

 

 

%

Alınan Oy

 

 

80.83

30.000

 

 

19.16

7.089

 

 

 

 

Tablo 2: (2015-7 Haziran) 25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi Seçmen Sayıları(TUNCELİ)

 

Seçim Bölgesi

Mahalle

Köy

Toplam

Mahalle sayısı

Sandık sayısı

Seçmen sayısı

Köy sayısı

Sandık sayısı

Seçmen sayısı

Mahalle/Köy sayısı

Sandık sayısı

Seçmen sayısı

Çemişgezek

7

8

2233

33

33

3835

40

41

6068

Hozat

4

9

2728

27

27

1709

31

36

4437

Mazgirt

10

13

2743

68

68

3765

78

81

6508

Nazimiye

1

4

1148

25

25

1429

26

29

2577

Ovacık

3

8

2501

61

61

2600

53

54

5101

Pertek

5

15

4657

45

45

4052

50

60

8709

Pülümür

5

6

1147

48

48

1575

53

54

2722

MERKEZ

8

70

23852

53

55

3640

61

125

27492

TUNCELİ GENELİ

43

133

41009

360

362

22605

403

495

63414

 

(Not: 2011 genel seçimlerinde oy kullanma oranı % 80’dir-Toplam seçmen sayısı ise57 500’dür).

 

Buna göre okuyucuların sonuç hakkında bir yargıya varabilmeleri artık kendilerinin analiz yeteneklerine kaldığını belirterek, şu an gelinen noktada bir tahminde bulunmam gerekirse HDP’nin en az % 55 civarında bir oy alması beklenmelidir. CHP’nin % 32 ve AKP’nin ise % 13 civarında oy alması mümkün. Buna göre yaklaşık olarak 50 bin civarında seçmenin sandık başına gitmesi durumunda: HDP’nin 27 500, CHP’nin 16 000 ve AKP’nin ise 6 500 civarında oy alabileceğini söyleyebilirim.  

Belirtmeden geçemeyeceğim diğer bir nokta: Türkiye’nin en demokratik seçim sürecinin Dersim’de yaşanmakta olduğudur. Bu fark, fark edilmelidir. Başkacada hiçbir yerde seçimlerde benzer olgunluğun gösterildiğini zannetmiyorum. Sonuçta hoşgörü ve demokrasi kazanacaktır. Demokrasi kazanırsa halk kazanacaktır. Halk kazanırsa tüm ülke kazanmış sayılacaktır. Bu durumun seçim sonuçlarına da yansıması ve böylece  Tüm Türkiye ’nin kazanması  tem menisiyle…!

 

Tüm herkese ve her kesime güzellikler, sağlıklar ve başarılar dileklerimle…!

Bu yazı toplam 56817 defa okunmuştur.
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yorumlar
    Yazarın Diğer Yazıları
    123456
    Tüm Hakları Saklıdır © 1971-2023 Dersim Haber | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
    Tel : 0 (428) 212 10 16 | Faks : 0 (428) 212 10 16 | Haber Scripti: CM Bilişim