Sosyal ve akademik hayatın, iş hayatının, toplumsal ortamların, grup ve toplulukların içerisinde, kendimizi ifade etmemiz gerektiğinde, gözler üzerimizdeyken, söz hakkı bize geçtiğinde içimizi yoğun bir korku ve kaygı kaplar. Bu kaygı, birtakım fizyolojik semptomlara, gözle görülür belirtilere neden olur. Belirtilerin herkes tarafında fark edildiği, rezil olduğumuz, küçük duruma düştüğümüz, insanların bizi küçümsediği düşüncelerine neden olur.
Bu düşünceler ve belirtilerin tekrarlanmaması gayesi, bizlerin sosyal ve toplumsal ortamlardan kaçınmasına, kaçamasak bile girdiğimiz ortamda geri planda kalma isteğimize neden olmaktadır. Bize soru sormasınlar, bize bakmasınlar, konu bize gelmesin isteriz. Bazen zihnimizde birtakım sorular ve cevaplar belirse de yoğun bir ketlenme hali hakimdir. Bazense karşı çıkma isteği, hakkımızı savunma arzusu içimizi kaplasa da cevap veremez, sonrasında da cevap veremediğimiz için kendimize kızar, yoğun bir suçluluk yaşarız.
Bu bahsettiklerim, utangaçlığın hayatımıza yansımalarıydı. Ancak utangaçlığı daha pek çok maddede incelemek mümkündür. Utangaç olduğunuzu düşünüyor musunuz?
O zaman bakalım utangaçlığın belirtileri neler? Utangaç olduğunuzu nereden anlarsınız? Utangaç kişiler;
1. Çok çalışmalarına rağmen başarılarını tam olarak iş hayatlarına yansıtamazlar.
2. Sosyal ilişkilerde rahat ve güvende hissetmezler.
3. İletişimi, sohbeti başlatamazlar.
4. İlk adımı atamazlar.
5. Söz hakkı onlara geçtiğinde kızarma, kekeleme, ellerde ya da vücutta titreme, kalp atışında hızlanma, ağızda kuruluk gibi birtakım belirtiler gösterirler.
6. Bulunduğu ortamda tedirginlik ve kısıtlanma hissini yoğun bir biçimde yaşarlar.
7. Özellikle yeni tanıdıkları ya da tanımadıkları insanların yanında daha çekingen davranırlar.
8. İlişkiye başlayamazlar.
9. Değersiz hissetme eğilimleri çok yüksektir.
10. Arkadaş edinme konusunda yaşadıkları güçlük nedeniyle yalnızdırlar.
11. İletişim kurmak istemezler.
12. Tedirginliği hayatlarının hemen her noktasında yaşarlar.
13. Toplantı, sunum ya da sohbet anında bildiklerini unuturlar.
14. Eleştirilmekten korkarlar.
15. Karamsarlık nedeniyle zihinleri hep olumsuz senaryolarla doludur.
16. Yanlış bir şey söylemekten/yapmaktan çok korkarlar.
17. Kendilerini istedikleri gibi ifade edemezler.
18. Göz teması kurmamak için yoğun çaba gösterirler.
19. Topluluk içinde sıkılır, hemen eve gitmek isterler.
20. Daha çok yalnız ya da aileleriyle zaman geçirirler.
Eğer okuduğunuz bu maddelerin büyük çoğunluğunu kendinizde de gözlemliyorsanız, bilmeniz gereken birkaç madde daha var;
Utangaçlıkla ilgili bilinmesi gereken 8 önemli madde;
1. Utangaçlık, cinsiyetlerden birine atfedilmeksizin her iki cinsiyette de görülebilir.
2. Yaş sınırlaması yapmak oldukça zordur. Bebeklik döneminde de yaşlılık döneminde de görülebilmektedir.
3. Güçlü bir genetik alt yapısı vardır.
4. Yaşam deneyimlerinin kısıtlılığı nedenleri arasındadır.
5. Tutarsız bakım veren davranışları, ilgisiz ebeveynler, aşırı koruyucu bakım verenler, anne-babanın utangaç olması, sık eleştirilme, özsaygının düşük olması, sosyal becerilerin zayıf olması diğer nedenlerdir.
6. Genellikle karşımıza sosyal fobinin bir özelliği olarak çıkar. Dolayısıyla utangaç kişilerde sosyal fobi düşünülmelidir.
7. Önceden toplum içine rahatlıkla giren ancak son zamanlarda içe kapanım gösteren kişilerde akla utangaçlık ya da sosyal fobi değil, depresyon gelmelidir.
8. Psikoterapi ve ilaç tedavisi işe yaramaktadır.
